بۆنی دەم و هۆکارەکانی و چارەسەرکردنی

بۆنی دەم و هۆکارەکانی و چارەسەرکردنی

بۆنی دەم : ناوە تەندرووستیەکەی Halitosis ، هۆکارەکەی دەگەڕێتەوە بۆ ددانی لاواز و پیس ، یاخود هەندێ جار پەیوەندی بەهەندێ هۆکاری دیکەوە هەیە ، لەو هۆکارانەی کە دەبێتە هۆی دروستبوونی بۆنی دەم خواردنی جۆرە جیاوازەکانی خواردن و چەندین هۆکاری تەندروستی دیکەش .

چۆن ئەو خواردنەی دەیخۆیت کار دەکاتە سەر هەناسەت ؟

بەشێوەیەکی هەمیشەیی لە دوای خواردنی خواردن ، خواردنەکە لە ناو دەمەوە ئەچێتە خوارەوە و پاشان خواردن هەزم دەبێت و لەلایەن خوێنەوە هەڵدەمژرێ ، لە دوای ئەوەی خوێن بەناو سییەکاندا هاتووچۆ دەکات ئەم خواردنە کار دەکاتە سەر سییەکان و دەبێتە هۆی گۆڕان بۆنی هەناسە و دەمم ، ئەگەر تۆ خواردنێکی بۆندارت خوارد وەک { سیر و پیاز } ئەوە بەشێوەیەکی تەواوەتی کار دەکات سەر بۆنی هەناسە و دەمت ، لەکاتی شۆردنی دام و ددانت بۆنەکە بەشێوەیەکی کاتی ئەڕوات بەڵام ئەگەر وانەکەی ، ئەوا بۆنەکە کۆتایی نایەت تا ئەو کاتەی خواردنەکە بەتەواوەتی لە لەشت دەرنەچێت .

ئەو هۆکارە لاوازە لاوەکییانە چین کە دەبنە هۆی بۆنی دەم ؟

شۆردنی ددانەکان هەموو ڕۆژێ هۆکارێکە بۆ نەمانی بۆنی دەم ، بەڵام ئەگەر نەشۆردرا ، ئەوا تەنۆکەکانی خواردنەکە لەناو دەمت دەمێنێتەوە ، و دەبێتە هۆی دروستکردن و گەشە کردنی بەکتریا لە نێوان ددانەکانت ، و لەسەر پوک و زمانت ، ئەمەش هۆکارێکی بۆنی دەمە ، بەڵام دژە بەکتریاکان لەکاتی بەکارهێنانیدا لەناو دەمدا دەبێتە هی ڕزگاربوون لەو بەکتریا گەشەکردووانە .بە شێوەیەکی سەرەکی ، خواردنی خواردنە بۆندارەکان و مانەوەی پاشماوەی خۆراک هۆکاری بوونی بۆنی ناخۆشی دەمە ئەگەر پاک نەکرێتەوە .هەروەها جگەرەکێشان و بەرهەمە تووتنییەکان هۆکارێکی دیکەن بۆ بۆنی دەم ، کە دەشبێتە هۆی لە دەستانی توانای تام و چێژی خواردن و لەکە کردنی پوک .

کام نەخۆشییانە دەبنە هۆی دروستبوونی بۆنی ناو دەم ؟

ئەگەر بۆنی هەناسە لەناو دەمدا بەردەوام بوو ئەوە تەشەنە ئەکات و ئەبێتەوە هۆی نەخۆشیەکانی پوک ، نەخۆشیەکانی پوک بەهۆی کەڵەکەبوونی پارچەکانە لەسەر ددانەکان ، و هەروەها بەکتریاکان هۆکارێکن بۆ دروستبوونی ژەهر کە ئەمەش دەبێتە هۆی خراپبوونی پووکەکان ، و ئەگەر پوک بەبەردەوامی نەخۆش بێت و چارەسەری بۆ نەکرێ ئەوە مەترسی لەسەر پوک و شەویلگە دروست دەکات .و هەروەها بۆنی دەم بەهەمان شێوە هۆکارە بۆ نەخۆشییەکانی ناو دەم و کلۆری ددانەکان .یەکێ لە نەخۆشییەکانی دەم کە پێی دەوترێ { دەمی تەڕ } کە ناوە پزیشکییەکەی Xerostomia ــەیە هۆکارێکە بۆ بۆنی ناو دەم و هەناسەی خراپە ، Saliva یەکێکە لەو دەرمانە پزیشکیانەی کە بۆ چارەسەری ئەم نەخۆشییە بەکاردێت ، کە دەبێتە هۆی بەرهەمهێنانی ترشێک و شۆردنی ئەو خانە مردووانەی کە لەسەر پووک و زمان و ڕوومەت کەڵەکە بوون ، ئەگەر ئەم خانانە لانەبران ئەوا شی دەبنەوە و دەبنە هۆی بۆنی دەم ، و هەروەها Xerostomia  دەبێتە هۆی زۆر نەخۆشی دیکەش .
و زۆر نەخۆشی دیکەش هەن کە دەبنە هۆی دروستبوونی بۆنی ناو دەم وەک : نەخۆشی سییەکان و نەخۆشییەکانی جگەر و گورچیلە ، یاخود نەخۆشی شەکرەی درێژخایەن و ...... هتد .

چۆن ڕێگە لە بۆنی ناو دەم دەگری ؟

١ - ڕۆژانە بە باشی و بۆماوەی دووجار ددانەکانت بشۆ ، بۆ لابردنی پاشماوەی خۆراکەکان و پارچەی خۆراکەکان ، بەڵام شۆردنی زمانت لە بیر نەکەی ، فڵچەی ددانەکەت ٢-٣ مانگ بگۆڕە یان ئەگەر تووشی نەخۆشییەک هاتیت ، لەبیری نەکەی ڕۆژانە یەک جار دەزووی ددان یان ئینتێردێتێناڵ بەکاربێنە بۆ پاککردنەوەی پاشماوەکان لە نێوان ددانەکانتا ، هەروەها ئەگەر دژە بەکتریا بەکار دێنێ ئەوا ڕۆژانە دووجار بۆ ناو دەمت بەکاری بهێنە ، و یاخود ئەگەر دێنسچە یاخود تاقمی ددان بەکاردێنێ ئەوا شەوان لەکاتی خەوتن لایبە و پێش ئەوەی بەییانی بیکەیتەوە ددانەکانت بیشۆ .
٢ – ساڵانە دوو جار سەردانی پزیشکی ددان بکە ، لەبەر ئەوەی ئەو بەشێوەیەکی پڕۆفیشناڵانە ئامۆژگاریت دەکات و دەتوانێ پشکنینت بۆ بکات و هەر کاتێ نەخۆشییەکت هەبێ ئەوا ئەو ڕێگە چارەت بۆ دیاری ئەکات.
٣ – خۆت بە دوور بگرە لە جگەرە کێشان و بەرهەمە تووتنییەکان ، ئەگەر نەتتوانی ڕێنمای لە پزیشکی ددانەکەت وەربگرە .
٤ – ئاو بەڕێژەیەکی باش بخۆرەوە ، چونکە دەمت بە تەڕی ئەهێڵێتەوە ، و هەوڵی { جاوینی } بنێشت بدە تاکوو دەمت بەبەردەوامی بجوڵێ بەڵام تا ئەوکاتەی شەویلگەکانت هیلاک ئەبن دوای ئەوە بنێشتەکە لابە ، و ئەو بنێشت و بەرهەمانەی بە تامی نەعنان ڕەنگە باشتر بێت بۆ نەمانی بۆنی دەم .
٥ – لیستێک ئامادە بکە بۆ خواردنەکانت ، هەر خواردنێک زانیت کە بۆنی دەمت پێی زاید ئەکات ، ئەوا پیشانی پزیشکەکەتی بدە تاکو کۆمەڵێ دەرمانت بۆ پێشبینی بکات تاکوو ڕزگارت بێ لە بۆنی دەم .

لە کۆتاییدا بەهیوای سود و کەڵک وەرگرتن ، بەڵام هەموو شتێ لێرە باس نەکراوە بۆ زانیاری زیاتر و وەرگرتنی ڕێنمایی سەردانی پزیشکی ددان بکە .